குறள் 1291: 

அவர்நெஞ்சு அவர்க்காதல் கண்டும் எவன்நெஞ்சே 
நீஎமக்கு ஆகா தது.

மு.வ உரை: 

நெஞ்சே! அவருடைய நெஞ்சம் ( நம்மை நினையாமல் நம்மிடம் வராமல்) அவர்க்குத் துணையாதலைக் கண்டும் நீ எமக்குத் துணையாகாதது ஏன்?.

Translation: 

You see his heart is his alone 
O heart, why not be all my own?.

Explanation: 

O my soul! although you have seen how his soul stands by him, how is it you do not stand by me?.

குறள் 1292: 

உறாஅ தவர்க்கண்ட கண்ணும் அவரைச் 
செறாஅரெனச் சேறியென் நெஞ்சு.

மு.வ உரை: 

என் நெஞசே! நம்மேல் அன்பு கொள்ளாத காதலரைக் கண்டபோதும், அவர் வெறுக்கமாட்டார் என்று எண்ணி அவரிடம் செல்கின்றாயே!.

Translation: 

'Tis plain, my heart, that he 's estranged from thee; 
Why go to him as though he were not enemy?.

Explanation: 

my soul! although you have known him who does not love me, still do you go to him, saying "he will not be displeased.".

குறள் 1293: 

கெட்டார்க்கு நட்டார்இல் என்பதோ நெஞ்சேநீ 
பெட்டாங்கு அவர்பின் செலல்.

மு.வ உரை: 

நெஞ்சே! நீ உன் விருப்பத்தின்படியே அவர் பின் செல்வதற்குக் காரணம், துன்பத்தால் அழிந்தவர்‌க்கு நண்பர் இல்லை என்னும் எண்ண‌மோ?.

Translation: 

'The ruined have no friends, 'they say; and so, my heart, 
To follow him, at thy desire, from me thou dost depart.

Explanation: 

O my soul! do you follow him at pleasure under the belief that the ruined have no friends?.

குறள் 1294: 

இனிஅன்ன நின்னொடு சூழ்வார்யார் நெஞ்சே 
துனிசெய்து துவ்வாய்காண் மற்று.

மு.வ உரை: 

நெஞ்‌சே! நீ ஊடலைச் செய்து அதன் பயனை நுகர மாட்டாய்; இனிமேல் அத்தகையவற்றைப் பற்றி உன்னோடு கலந்து எண்ணப் போகின்றவர் யார்?.

Translation: 

'See, thou first show offended pride, and then submit,' I bade; 
Henceforth such council who will share with thee my heart?.

Explanation: 

O my soul! you would not first seem sulky and then enjoy (him); who then would in future consult you about such things?.

குறள் 1295: 

பெறாஅமை அஞ்சும் பெறின்பிரிவு அஞ்சும் 
அறாஅ இடும்பைத்தென் நெஞ்சு.

மு.வ உரை: 

( காதலரைப் பெறாதபோது) பெறாமைக்கு அஞ்சும்; பெற்றால் பிரிவை நினைத்து அஞ்சும்; ( இவ்வாறாக) என் நெஞ்சம் தீராத துன்பம் உடையதாகின்றது.

Translation: 

I fear I shall not gain, I fear to lose him when I gain; 
And thus my heart endures unceasing pain.

Explanation: 

My soul fears when it is without him; it also fears when it is with him; it is subject to incessant sorrow.

குறள் 1296: 

தனியே இருந்து நினைத்தக்கால் என்னைத் 
தினிய இருந்ததென் நெஞ்சு.

மு.வ உரை: 

காதலரைப் பிரிந்து தனியே இருந்து அவருடைய தவறுகளை நினைத்தபோது என் நெஞ்சம் என்னைத் தின்பது போல் துன்பம் செய்வதாக இருந்தது.

Translation: 

My heart consumes me when I ponder lone, 
And all my lover's cruelty bemoan.

Explanation: 

My mind has been (here) in order to eat me up (as it were) whenever I think of him in my solitude.

குறள் 1297: 

நாணும் மறந்தேன் அவர்மறக் கல்லாஎன் 
மாணா மடநெஞ்சிற் பட்டு.

மு.வ உரை: 

காதலனை மறக்க முடியாத என்னுடைய சிறப்பில்லாத மட நெஞ்சினோடு சேர்ந்து, மறக்கத் தகாததாகிய நாணத்தையும் மறந்து விடடேன்.

Translation: 

Fall'n 'neath the sway of this ignoble foolish heart, 
Which will not him forget, I have forgotten shame.

Explanation: 

I have even forgotten my modesty, having been caught in my foolish mind which is not dignified enough to forget him.

குறள் 1298: 

எள்ளின் இளிவாம்என்று எண்ணி அவர்திறம் 
உள்ளும் உயிர்க்காதல் நெஞ்சு.

மு.வ உரை: 

உயரின் மேல் காதல் கொண்ட என் நெஞ்சம், பிரிந்த காதலரை இகழ்ந்தால் இழிவாகும் என்று எண்ணி அவருடைய உயர்ந்த பண்புகளையே நினைக்கின்றது.

Translation: 

If I contemn him, then disgrace awaits me evermore; 
My soul that seeks to live his virtues numbers o'er.

Explanation: 

My soul which clings to life thinks only of his (own) gain in the belief that it would be disgraceful for it to despise him.

குறள் 1299: 

துன்பத்திற்கு யாரே துணையாவார் தாமுடைய 
நெஞ்சந் துணையல் வழி.

மு.வ உரை: 

ஒருவர்க்குத் துன்பம் வந்தபோது, தாம் உரிமையாகப் பெற்றுள்ள நெஞ்சமே துணையாகா விட்டால், வேறு யார் துணையாவார்?.

Translation: 

And who will aid me in my hour of grief, 
If my own heart comes not to my relief?.

Explanation: 

Who would help me out of one's distress, when one's own soul refuses help to one? .

குறள் 1300: 

தஞ்சம் தமரல்லர் ஏதிலார் தாமுடைய 
நெஞ்சம் தமரல் வழி.

மு.வ உரை: 

ஒருவர்க்கு தாம் உரிமையாகப் பெற்ற நெஞ்சமே உறவாகாதபோது அயலார் உறவில்லாதவராக இருப்பது எளிதேயாகும்.

Translation: 

A trifle is unfriendliness by aliens shown, 
When our own heart itself is not our own!.

Explanation: 

It is hardly possible for strangers to behave like relations, when one's own soul acts like a stranger